In een voorgaand onderzoeksluik “de kracht van leiders binnen het team” benadrukten we reeds dat teamleden die een leiderschapsrol opnemen een zeer krachtige invloed kunnen hebben, zowel op de effectiviteit van een team als op het welbevinden van de teamleden. In deze sectie belichten we het onderzoek dat het individuele niveau overstijgt en kijkt naar gedeeld leiderschap vanuit een perspectief op groepsniveau.
Gedeeld leiderschap en het loslaten van controle en sturing voelen soms aan als een sprong in het diepe. Toch blijkt het delen van verantwoordelijkheden heel wat positieve gevolgen te hebben. Zo wees onderzoek reeds uit dat het (h)erkennen, benoemen en begeleiden van deze leiders binnen het team een positieve impact heeft op het teamfunctioneren. Hierbij bleek uit onze resultaten dat teams met betere leiders binnen het team ook een sterkere samenhang vertoonden als team, meer teamvertrouwen hadden, een grotere mentale veerkracht als team en een versterkt taakklimaat (d.i. een klimaat gericht op samenwerken om als team beter te worden, eerder dan enkel gericht op individueel profijt). Verder hadden deze teams ook een gedeeld doel en waren de teamleden sterker toegewijd om dit doel ook daadwerkelijk te bereiken. Tot slot bleek eveneens dat teams met gedeeld leiderschap beter presteerden dan teams die nog steeds steunen op het verouderde hiërarchische leiderschapsmodel. Onze onderzoeksbevindingen vanuit de sport bijvoorbeeld toonden aan dat teams waarin verschillende spelers de rollen van taak, motivationele, sociale, en externe leider opnemen hoger op de ranking eindigden dan teams met één enkele kapitein die schitterde in elk van deze rollen.
Ons onderzoeksbevindingen op de werkvloer vulden aan dat hiërarchische teams van nature uit deels kunnen evolueren naar een structuur van gedeeld leiderschap. Belangrijk is dat we hierbij ook vonden dat de teams die er het best in slaagden om de talenten in hun team te omvatten en toe te groeien naar gedeeld leiderschap ook de teams waren die de beste prestaties bleken neer te zetten. Kiezen om je team te begeleiden doorheen deze transitie is dan ook de goede keuze. Kijk hier hoe onze assessments en programma's jou hierbij kunnen helpen.
Edelmann, C. M., Boen, F., Stouten, J., Vande Broek, G., & Fransen, K. (2024). The power of peer leaders: Exploring the link between peer leadership behaviors and sustainable work outcomes. Behavioral Sciences, 14(2). https://doi.org/10.3390/bs14010002
Edelmann, C. M., Boen, F., Stouten, J., Broek, G. V., & Fransen, K. (2023). The advantages and disadvantages of different implementations of shared leadership in organizations: A qualitative study. Leadership, 19(6), 467-507. https://doi.org/10.1177/17427150231200033
Fransen, K., Boen, F., Haslam, S. A., McLaren, C. D., Mertens, N., Steffens, N. K., & Bruner, M. W. (2022). Unlocking the power of ‘us’: Longitudinal evidence that identity leadership predicts team functioning and athlete well-being. Journal of Sports Sciences, 40(24), 2768-2783. https://doi.org/10.1080/02640414.2023.2193005
Fransen, K., Cruwys, T., Haslam, C., Iserbyt, P., Seghers, J., Vanderlinden, J., Van Uffelen, J. G. Z., Verbaanderd, E., & Boen, F. (2022). Leading the way together: A cluster randomised controlled trial of the 5R Shared Leadership Program in older adult walking groups. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 19, 63. https://doi.org/10.1186/s12966-022-01297-x
Mertens, N., Boen, F., Haslam, S. A., Steffens, N. K., Bruner, M. W., Barker, J., Slater, M., & Fransen, K. (2021). Harnessing the power of ‘us’: A randomized wait-list controlled trial of the 5R Shared Leadership Development Program (5RS) in basketball teams. Psychology of Sport and Exercise, 54, 101936. https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2021.101936
Mertens, N., Boen, F., Steffens, N. K., Haslam, S. A., & Fransen, K. (2021). Will the real leaders please stand up? The emergence of shared leadership in semi-professional soccer teams. Journal of Science and Medicine in Sport, 24, 281-290. https://doi.org/10.1016/j.jsams.2020.09.007
Mertens, N., Boen, F., Steffens, N. K., Cotterill, S. T., Haslam, S. A., & Fransen, K. (2020). Leading together towards a stronger ‘us’: An experimental test of the effectiveness of the 5R Shared Leadership Program in basketball teams. Journal of Science and Medicine in Sport, 23(8), 770-775. https://doi.org/10.1016/j.jsams.2020.01.010
Edelmann, C., Boen, F., & Fransen, K. (2020). The power of empowerment: Predictors and benefits of shared leadership in organizations. Frontiers in Psychology, 11, 3281. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.582894
Fransen, K., McEwan, D., & Sarkar, M. (2020). The impact of identity leadership on performance and well-being in team sport: Is psychological safety the missing link? Psychology of Sport and Exercise, 51, 101763. https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2020.101763
Fransen, K., Haslam, S. A., Steffens, N. K., Mallett, C. J., Peters, K., Mertens, N., & Boen, F. (2020). All for us and us for all: Introducing the 5R Shared Leadership Program. Psychology of Sport and Exercise, 51, 101762. https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2020.101762
Leo, F. M., García-Calvo, T., González-Ponce, I., Pulido, J. J., & Fransen, K. (2019). How many leaders does it take to lead a sports team? The relationship between the number of leaders and the effectiveness of professional sports teams. PLoS ONE, 14(6), e0218167. doi:10.1371/journal.pone.0218167
Fransen, K., Delvaux, E., Mesquita, B., & Van Puyenbroeck, S. (2018). The emergence of shared leadership in newly formed teams with an initial structure of vertical leadership: A longitudinal analysis. The Journal of Applied Behavioral Science, 54(2), 140-170. doi:10.1177/0021886318756359
Loughead, T. M., Fransen, K., Van Puyenbroeck, S., Hoffmann, M. D., & Boen, F. (2016). An examination of the relationship between athlete leadership and cohesion using social network analysis. Journal of Sports Sciences, 34(21), 2063-2073. doi:10.1080/02640414.2016.1150601
Fransen, K., Van Puyenbroeck, S., Loughead, T. M., Vanbeselaere, N., De Cuyper, B., Vande Broek, G., & Boen, F. (2015). Who takes the lead? Social network analysis as pioneering tool to investigate shared leadership within sports teams. Social Networks, 43, 28-38. doi:10.1016/j.socnet.2015.04.003
Fransen, K., Van Puyenbroeck, S., Loughead, T. M., Vanbeselaere, N., De Cuyper, B., Vande Broek, G., & Boen, F. (2015). The art of athlete leadership: Identifying high-quality leadership at the individual and team level through Social Network Analysis. Journal of Sport & Exercise Psychology, 37(3), 274-290. doi:10.1123/jsep.2014-0259
Fransen, K., Vanbeselaere, N., De Cuyper, B., Vande Broek, G., & Boen, F. (2014). The myth of the team captain as principal leader: Extending the athlete leadership classification within sport teams. Journal of Sports Sciences, 32(14), 1389-1397. doi:10.1080/02640414.2014.891291